Moguće konzervatorske intervencije na Miroslavljevom jevanđelju

Ministarstvo kulture i informisanja uputilo je pismo Unesku da preporuče eksperte iz oblasti zaštite stare i retke rukopisne knjige koji bi se kao konsultanti priključili radu naših stručnjaka po pitanju mogućih konzervatorskih intervencija na Miroslavljevom jevanđelju.

Ministarstvo se odlučilo na ovaj korak nakon izveštaja Ekspertske radne grupe za utvrđivanje sveukupnog stanja rukopisa, koja je ocenila da je potrebno razmotriti razvezivanje kodeksa imajući u vidu činjenicu da je prilikom poslednje konzervacije rukopisa 1998. godine došlo do greške u povezivanju prvog dvolista prvog tabaka.

Budući da se to razlikuje od ranije iznetog mišljenja konzervatorske grupe koja smatra da neophodni set konzervatorskih intervencija podrazumeva i određeni stepen rizika za pergamentne listove, Ministarstvo se obratilo Unesku molbom da preporuči priznate međunarodne stručnjake sa kojima bi domaći konzervatori mogli da se konsultuju u pogledu daljih koraka za fizičku zaštitu knjige, navedeno je na sajtu Ministartsva.

Ministarstvo kulture i informisanja podseća da je početkom 2021. godine, u cilju veće vidljivosti i dostupnosti, kao i kvalitetnije prezentacije i promocije našeg nacionalnog kulturnog blaga, pokrenulo projekat digitalizacije Miroslavljevog jevanđelja, najstarijeg sačuvanog srpskog ćiriličnog rukopisa, u koji su uključeni Narodni muzej, Narodna biblioteka Srbije i Audiovizuelni arhiv i Centar za digitalizaciju SANU.

U skladu sa Sporazumom o saradnji u oblasti digitalizacije Miroslavljevog jevanđelja, izvršeno je snimanje knjige u zatečenom stanju, bez raskoričavanja. Snimanje je obavljeno u specijalno opremljenoj prostoriji Narodnog muzeja i trajalo je od sredina jula do kraja avgusta 2021. godine.

Ceo postupak digitalizacije rađen je pod nadzorom kustosa i konzervatora, u klimatizovanom prostoru Narodnog muzeja, specijalno pripremljenom za rad na snimanju jevanđelja. Nakon pregleda snimaka primećeno je da postoji greška u povezivanju prvog dvolista prvog tabaka koja je nastala nakon obavljene konzervacije 1998. godine.

Prilikom povezivanja prve sveščice je došlo do greške kada je jedan dvolist I–VIII u celini stavljen na početak, a da u njega nisu položeni ostali dvolisti te sveščice, tako da se, kao rezultat, osmi list našao ispred drugog. Iako to ne ugrožava fizičko stanje knjige, Ministarstvo je formiralo Ekspertsku radnu radi utvrđivanja sveukupnog stanja rukopisa.

Ministarstvo ističe da je u toku druga faza realizacije projekta digitalizacije, koja podrazumeva zaštitu digitalnih snimaka Miroslavljevog jevanđelja od zloupotreba na internetu i načina na koji će biti regulisana njihova dostupnost.

- Zbog toga je izuzetno važno da sve institucije uključene u projekat obezbede iste uslove, što znači da je neophodno da na sajtovima objavljeni snimci imaju iste setove softverske zaštite, veličinu i prateće stručne opise - navedeno je na sajtu.

Snimci će biti javno dostupni nakon obezbeđivanja softverske zaštite, sačinjavanja propratnih tekstova za snimke, prilagođavanja rezolucije i veličine snimaka formatu pogodnom za objavljivanje i pravljenja dela sajtova posvećenih isključivo materijalu Miroslavljevog jevanđelja na sajtovima.

- Javnost će o čitavom projektu digitalizacije spomenika srpske pismenosti od izuzetnog značaja detaljnije biti upoznata na izložbi koja će biti otvorena krajem godine u Galeriji nauke i tehnike SANU - dodaje se.

Miroslavljevo jevanđelje je kao najraskošnije opremljen rani srpski rukopis ispisan pismenima na najfinijem pergamentu i ukrašen sa gotovo tri stotine pozlaćenih inicijala i minijatura 1979. godine proglašeno za kulturno dobro od izuzetnog značaja, a u junu 2005. godine je upisano i na listu UNESKA - Pamćenje sveta, navodi se u saopštenju Ministarstva kulture i informisanja.